1. ITALIA

Italia là một trong những quốc gia có truyền thống lâu đời về rượu vang, với nhiều tác phẩm văn học đã nói tới rượu vang ở Italia từ thế kỷ thứ 3 trước Công nguyên. Đây cũng là cường quốc rượu vang nhất nhì thế giới cùng với Pháp (908.000 héc ta trồng nho, với sản lượng dao động từ 54 tới 62 triệu héc tô lít/năm và mức tiêu thụ tính theo đầu người 55 lít/năm). Toàn Italia có 20 vùng sản xuất rượu vang với hơn 400 giống nho địa phương...

 

Rượu vang Italia về đại thể được chia làm 4 loại:

1- Rượu vang bàn (Vino da Tavola). Quy định về rượu vang bàn tương đối lỏng lẻo, cho phép các nhà sản xuất rượu có quyền làm gần như bất cứ những gì họ muốn (pha thêm các thứ nước hoa quả lên men hoặc đường vào rượu như một số loại đã nhập vào Việt Nam hoặc không cần phải tuân thủ các quy định về tỷ lệ các giống nho trong rượu).

 

2- Rượu vang vùng (Indicazione Geographica Tipica-IGT). Các nhà sản xuất rượu phải tuân thủ những quy định về các giống nho làm rượu, nhưng không cần phải áp dụng các quy định khác về phương pháp làm rượu và sản lượng thu hoạch. Năm 2001, có khoảng 116 nhãn rượu vang vùng được đăng ký ở Italia.

 

3- Rượu vang có nguồn gốc xuất xứ được xác định (Denominazione di Origine Controllata-DOC). Quy định này tương đương với quy định AOC ở Pháp, nghĩa là các nhà trồng nho phải tuân thủ vùng sản xuất, giống nho làm rượu, sản lượng thu hoạch nho, cách trồng nho và làm rượu, cũng như lập các Ban giám khảo định kỳ để xác định xem rượu có đạt tiêu chuẩn DOC không. Tới cuối năm 2001, có khoảng 296 nhãn rượu DOC được đăng ký ở Italia.

 

4- Rưọu vang chất lượng tuyệt hảo (Denominazione di Origine Controllata Garantita-DOCG). Đây là thứ hạng rượu cao nhất ở Italia, tương đương với rượu Grands Crus (chất lượng tuyệt vời) ở Pháp hay rượu DOC (Denominacion Origen Calificada) của Tây Ban Nha. Thường các chuyên gia thử nếm rượu vang nhận biết tương đối dễ dàng các loại rượu DOCG của Italia, bởi vì rượu này tinh tế, thanh tao và sang trọng.

 

Sau đây là 23 loại rượu vang chất lượng tuyệt hảo được công nhận ở Italia năm 2001:

- Vùng Piémont: Barolo, Barbaresco, Moscato d’Asti, Brachetto d’Acqui, Gattinara, Gavi, Ghemme,

- Vùng Lombardie: Franciacorta, Valtellina Superiore,

- Vùng Vénétie: Bardolino Superiore, Recioto di Soave,

- Vùng Frioul-Vénétie-Julienne: Ramandolo,

- Vùng Emilie-Romagne: Albana di Romagna,

- Vùng Toscane: Brunello di Montalcino, Carmignano, Chianti, Chianti Classico, Vernaccia di San Gemignano, Vino Nobile di Montepulciano,

- Vùng Ombrie: Sagrantino di Montefalco, Torgiano Rosso Riserva,

- Vùng Campanie: Taurasi,

- Đảo Sardaigne: Vermentino di Gallura..

 

2. TÂY BAN NHA

Tây Ban Nha là một trong những nước có diện tích trồng nho lớn nhất trên thế giới (1.1 triệu héc-ta) nhưng chỉ đứng thứ 3 thế giới về sản lượng rượu vang, sau Pháp và Italia. Lý do là vì khí hậu khắc nghiệt, đất đai cằn cỗi nên sản lượng nho rất thấp chỉ khoảng 31 héc-to lít/ha, trong khi đó ở Pháp sản lượng này lên tới 60 héc-to lít/ha. Tuy nhiên từ năm 1995 Bộ nông nghiệp Tây Ban Nha đã cho phép những nhà trồng nho được tưới nước khi ruộng nho bị khô hạn, nhằm giúp cho sản lượng thu hoạch được nâng cao.

 

Ngoài một số nhà sản xuất lớn như Torres hay các tập đoàn lớn như Cordoniu, các vùng trồng nho thường bị chia năm sẻ bảy bới các nhà sản xuất nhỏ. Bên cạnh đó có rất nhiều hợp tác xã, mỗi vùng sản xuất đều có các Hội đồng điều hành nhằm đảm bảo chất lượng rượu vang do vùng sản xuất ra. 

 

Ở Tây Ban Nha mặc dù rượu vang bàn chiếm đa số nhưng bạn cũng có thể tìm thấy những mặt hàng  rượu vang vô cùng phong phú, từ rượu vang trắng dùng để uống ngay tới các loại vang đỏ danh tiếng vùng Rioja, rượu vang hồng vùng Navarre, rượu vang đỏ nhẹ vùng Valdepenas hay rượu vang nổ vùng Catalogne.

 

Rượu vang Tây Ban Nha với nhãn DO (Denominacion de Origen) tương đương với các loại rượu vang đảm bảo chất lượng AOC của Pháp.

 

Đối với vang đỏ bạn thường thấy 4 loại sau đây: 

1- Loại "Garantia de Origen" là loại vang trẻ không qua quá trình ủ trong thùng gỗ sồi và thường được uống ngay trong năm đầu hoặc năm thứ 2 sau khi đóng chai.

 

2- Loại "Vino de Crianza" là loại được ủ 2 năm trong chai và thùng gỗ sồi, trong đó ít nhất 6 tháng trong thùng gỗ sồi.

 

3- Loại "Vino de Reserva" là loại được ủ ít nhất 3 năm trong chai và trong thùng gỗ sồi, trong đó ít nhất là 1 năm trong thùng gỗ sồi.

 

4- Loại "Gran Reserva" là loại được ủ ít nhất 5 năm trong chai và trong thùng gỗ sồi, trong đó ít nhất là 2 năm trong thùng gỗ sồi.

 

Theo một đạo luật ban hành năm 1972, trong toàn Tây Ban Nha có 12 vùng trồng nho và sản xuất rượu, đó là các vùng Galice, Estremadure, Andalousie, Baleares, Canaries, Aragon, Catalogne, Levant, Alto Ebro, Cantabrie, Centre, Douro.

 

Các vùng trồng nho lớn kể trên lại chia ra thành nhiều vùng nhỏ, trong các vùng nhỏ nổi tiếng phải kể đến vùng Rioja, Priorato và Penedes (thuộc vùng lớn Catalogne), Ribera del Duero, Valdepenas, Galice và Jerez.

 

Toàn Tây Ban Nha có 1.250 giống nho, nhưng chỉ có 200 giống được dùng để sản xuất rượu vang và trong số 200 giống đó chỉ có khoảng 50 giống dùng nhiều nhất. Nếu như Tây Ban Nha rất nổi tiếng với rượu vang đỏ, thì một giống nho trắng, giống Airen lại là giống nho được trồng nhiều nhất với 450.000 ha, sau đó là giống Viura hay còn gọi là Macabeo được dùng nhiều để sản xuất rượu vang nổ. 

 

Có 4 giống nho chính dùng để làm rượu vang đỏ ở Tây Ban Nha là: Grenache (Garnacha) với 170.000 ha, giống Mourvedre (Monastrel) với hơn 100.000 ha, giống Bobal với 100.000 ha và giống Carrtgnan. Tuy nhiên giống nho địa phương nổi tiếng được khôi phục lại sau nạn rệp rễ nho (phyloxera) là giống Tempranillo đang càng ngày càng được phát triển, chiếm khoảng 33.000 ha. Gần đây nhiều nhà trồng nho Tây Ban Nha đã thành công trong việc trồng ở Tây Ban Nha các giống nho Pháp như: Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc, Pinot Noir và Chardonnay.

  

3. RƯỢU VANG BỒ ĐÀO NHA

Với 260.000 héc ta ruộng nho, hàng năm Bồ Đào Nha sản xuất khoảng 7 triệu héc tô lít rượu vang, trong đó 3 triệu lít vang trắng Vinho Verde, 650.000 héc tô lít rượu Porto và 250.000 héc tô lít rượu Madère. Mức tiêu thụ rượu vang tính theo đầu người: 50 lít/năm.

Các giống nho trắng chủ yếu: alvarinho, arinto, avesso, barcelo, boal, loureiro, malvasia, sercial…

Các giống nho đỏ chủ yếu: boga de Curo, moreto, tinta amarela, tinta francisca, tinta roziz, tinto cao, touriga francesa, touriga nacional, verdelho tinto…

  

4. RƯỢU VANG ĐỨC

Không những ở Việt Nam mà trên thế giới cũng rất ít người biết tới rượu vang Đức., bởi: 

 

- Rượu vang Đức chủ yếu được tiêu thụ trong nước

- Số ít rượu ngon dành cho xuất khẩu rất mắc tiền, do mức sống của người Đức cao.

- Việc phân loại đọc và hiểu nhãn chai rượu Đức cũng rất phức tạp do đó làm nản người tiêu dùng.

 

Tuy nhiên với hơn 105.000 héc ta trồng nho với sản lượng 12.000.000 héc tô lít/năm và mức tiêu thụ tính theo đầu người 23,7 lít/năm, nước Đức đứng hàng thứ 6 trên thế giới, và nhiều chai vang trắng của Đức được xếp hạng trong số những loại rượu vang trắng nổi tiếng nhất thế giới (ví dụ như rượu Johannisberg). Các giống nho trắng chủ yếu ở Đức là Muller-Thurgau (là giống nho lai giữa giống Riesling và giống Sylvaner), Riesling, Silvaner, Kerner và Rulander.. 3 (ba) giống nho đỏ chủ yếu là Spatburgunder (Pinot Noir), Klevner và Portugierser.

 

Cách phân loại rượu vang Đức:

1- Deutscher Tafelwein: rượu vang bàn.

2- Deutscher Landwein: rượu vang vùng.

3- Qualitatswein bestimmter Anbaugebiete (QbA): rượu vang trong những vùng trồng nho được xác định, tương đương tiêu chuẩn VQPRD của Liên minh châu Âu (Vins de qualité produits dans des régions déterminées). Nhà sản xuất phải đáp ứng các tiêu chuẩn về giống nho làm rượu, nhưng có thể pha thêm đường cho rượu bớt chua.

4- Qualitatswein mit Pradikat (QmP): đây là loại rượu vang có chất lượng cao, tương đương loại AOC của Pháp...

 

Các loại rượu QmP lại được xếp hạng tùy theo độ đường nguyên thủy có trong nho:

1- Loại Kabinett là loại khô, nhẹ và cũng rẻ tiền nhất, có từ 7 tớí 9 độ cồn (7-9%).

2- Loại Spatlese, nửa khô, thường được nuôi 3 năm trong thùng I nốc hoặc gỗ sồi.

3- Loại Auslese, có lượng đường cao, làm từ nho rất chín (surmaturé).

4- Loại Beerenauslese, rất ngọt, thậm chí gần như rượu mùi (vins liquoreux). Rượu này được làm từ nho bị nấm quý tộc tấn công (như rượu Sauternes của Pháp), vì thế hiếm và rất đắt.

5- Loại Trockenbeerenauslese, làm từ nho chín héo quắt lại trên cây, đầy mùi mật và sáp ong. Đây cũng là một trong những loại rươụ quý hiếm trên thế giới, như kiểu rượu làm từ nho phơi trên thảm rơm (vin de paille) của vùng Jura và Côtes du Rhône (Pháp).

6- Loại Eiswein, làm từ nho thu hoạch muộn giữa mùa đông (15/01 hàng năm, khi nhiệt độ xuống dưới 13 độ âm). Rất mắc tiền.

 

5. RƯỢU VANG MỸ

Với khoảng 210.000 héc ta đất trồng nho và 23.300.000 héc tô lít rượu vang được sản xuất ra hàng năm, nước Mỹ là một trong 4 nước đứng hàng đầu thế giới về công nghiệp rượu vang. Nho được trồng nhiều nhất ở bang California, nhưng một số bang khác cũng trồng nho và sản xuất rượu, như bang New York, bang Illinois, bang Ohio, bang Orégon…

 

Một số thương hiệu nổi tiếng:

1- Beringer, cuvée Stone Cellars từ giống nho Cabernet Sauvignon,

2- Ridge, cuvée Lytton Springs, từ giống nho Zinfandel,

3- Au Bon Climat, cuvée Mount Carmel, từ giống nho Chardonnay,

4- Robert Mondavi, cuvée Twin Oaks, từ giống nho Zinfandel,

5- Stag’s Leap, cuvée Cask 23, từ giống nho Cabernet Sauvignon.

 

6. RƯỢU VANG ÁC HEN TI NA

Đầu thế kỷ thứ 16, khi người Tây Ban Nha tới Ác Hen Ti Na tìm vàng, họ đã đưa nho vào trồng ở nước này, nhưng nghề trồng nho làm rượu chỉ thực sự được mở mang từ thế kỷ thứ 19 với sự nhập cư ồ ạt vào Ác hen ti na của người Tây ban nha và người Italia. Với 200.000 héc ta trồng nho, Ác hen ti na là nước sản xuất rượu vang lớn nhất ở Nam Mỹ (12 triệu héc tô lít năm 2003) và đứng thứ 5 trên thế giới sau Pháp, Italia, Mỹ, Tây Ban Nha và Đức, với mức tiêu thụ tính theo đầu người 38 lít/năm.

 

Một số thương hiệu nổi tiếng:

1- Etchart, sản phẩm được biết tới nhiều nhất của thương hiệu này là rượu trắng khô từ giống nho Torontes, có hương vị rất thơm. Etchart cũng có tiếng với rượu vang đỏ làm từ các giống nho Malbec và Cabernet Sauvignon.

2- Finca Flichman, nôỉ tiếng với vang đỏ làm từ giống Cabernet Sauvignon.

3- Catena, nổi tiếng với vang trắng làm từ giống Chardonnay…

 

7. RƯỢU VANG CHI LÊ.

Với 104.000 héc ta trồng nho, Chi lê sản xuất ra khoảng 6,5 triệu héc tô lít rượu vang hàng năm, với mức tiêu thụ tính theo đầu người 15 lít/năm.

Các giống nho đỏ chủ yếu: Cabernet Sauvignon, Merlot, Carmenère, Pais.

Các giống nho trắng chủ yếu: Chardonnay, Sauvignon Blanc, Riesling, Gewurtraminer.

Các vùng trồng nho chính: Aconcagua, Casablanca, Maipo (3.000 héc ta), Rapel, Curico (10.000 héc ta), Maule, Iata và Bio-Bio. 

 

Trong đó có 4 loại rượu vang Chi lê dành cho xuất khẩu là: 

- Loại thường: 1 năm nuôi trong thùng gỗ sồi,

- Loại đặc biệt (Special): 2 năm trong thùng gỗ sồi,

- Loại “quý hiếm (Reserve)”: 4 năm trong thùng gỗ sồi,

- Loại “ tuyệt đỉnh (Gran Vino)”: 6 năm hoặc hơn nữa trong thùng gỗ sồi.

 

Một số thương hiệu nổi tiếng:

1- Vina Errazuriz: Merlot, Cabernet Sauvignon, Chardonnay

2- Los Boldos: Sauvignon Blanc, Chardonnay

3- Cousino-Macul: Cabernet Sauvignon

4- Casa Lapostolle: Chardonnay

5- Valdivieso: Malbec.

6- Vina Maipo: Carmenere,

7- Rio Lento: CS-Merlot…

 

8. RƯỢU VANG ÚC.

Nghề trồng nho ở Úc chắc chắn là một trong những nghề phát triển nhanh nhất thế giới: diện tích trồng nho từ 59.000 héc ta năm 1990 tăng lên đến hơn 140.000 héc ta hiện nay, với sản lượng trên 8 triệu héc tô lít/năm và mức tiêu thụ tính theo đầu người 20,4 lít/năm.

 

Một số thương hiệu Úc nổi tiếng:

1- Penfolds, nhất là rượu La Grange Hermitage, từ giống nho Shiraz,

2- Wolf Blass-Yellow Label-Cabernet Sauvignon,

3- Wynns, Cabernet-Shiraz,

4- Henschke, Abbot Prayer 1997,

5- D’Arenberg-The Dead Arm 1999,

6- Eileen Hardy-Shiraz 1998,

7- Jim Barry-The Armagh 1998. 

 

9. RƯỢU VANG NEW ZEALAND

Trong số các nước sản xuất rượu vang “mới”, rượu vang New Zealand nổi trội nhờ chất lượng cao. Với vị trí cách xa đường xích đạo Nam và khí hậu ôn hòa, New Zealand tập hợp được các điều kiện thuận lơị cho việc trồng và sản xuất các giống nho trắng tươi mát (70% sản lượng quốc gia là vang trắng). Trong cả nước có 12.000 héc ta trồng nho, với sản lượng 12.538.000 héc tô lít/năm và lượng vang tiêu thụ tính theo đầu người 16 lít/năm. Các giống nho đỏ chủ yếu ở New Zealandlà: Pinot Noir, Cabernet-Sauvignon và Merlot, các giống nho trắng chủ yếu là: Sauvignon Blanc, Riesling, Chardonnay và Muller-Thurgau.

 

Một số thương hiệu rượu nổi tiếng:

1- Villa Maria-Sauvignon Blanc 2003 và Merlot/Cabernet-Sauvignon, 1998,

2- Cloudy Bay-Sauvignon Blanc 2001,

3- Te Mata-Bulnose 1998,

4- Kim Crawford-Tane 1998,

5- Goldwater-Cabernet-Sauvignon/Merlot 1998.

 

10. RƯỢU VANG NAM PHI.

Ngay từ khi người Hà lan tới đô hộ Nam phi vào thế kỷ thứ 17, họ đã đưa nho vào trồng ở xứ này. Nam phi nằm ở vĩ tuyến 35 độ Nam, có khí hậu lục địa nóng và khô, nhưng các vùng ven biển lại có khí hậu tương đối ôn hòa như các nước ven bờ biển Địa trung hải. Những ruộng nho đầu tiên được trồng ở Nam phi năm 1654, mẻ nho đầu tiên được thu hoạch và ép ngày 02/02/1659.

 

Ngày nay, Nam phi có 117.000 héc ta trồng nho với sản lượng khoảng 7 triệu héc tô lít/năm, đứng thứ 10 thế giới với mức tiêu thụ tính theo đầu người 10 lít/năm.

 

Một số thương hiệu rượu nổi tiếng:

1- Edonia,

2- Warwich,

3- Constantia Utsig,

4- Bouchard Finlayson,

5- Neil Ellis,

6- Obikwa,

7- Neethlingshof…